KATARZYNA PIETROŃ

W czasie pandemii każdy z nas może zarazić się koronawirusem i zachorować na COVID- 19. Dotyka on także dzieci, u których najczęściej choroba ta przebiega łagodnie lub bezobjawowo. Jednak nawet wtedy może dojść do wystąpienia groźnych dla życia dziecka powikłań. Jednym z nich jest PIMS. Co to za choroba i jak ją leczyć?

Czym jest PIMS?

PIMS, czyli dziecięcy wieloukładowy zespół zapalny rozwijający się u osób, które przeszły chorobę COVID-19 w wyniku zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Na początku pojawiające się objawy przypominały znaną już w lecznictwie chorobę Kawasakiego. Jednak po dokładniejszych badaniach znaleziono różnice między oboma schorzeniami.

Po raz pierwszy PIMS został opisany w maju 2020 roku. Jest to rzadkie i groźne powikłanie rozwijające się 2-4 tygodnie po przebytej chorobie, które może prowadzić do kolejnych niebezpiecznych powikłań zagrażających życiu.

Kto na nią choruje?

Na PIMS chorują dzieci i młodzież do 18. roku życia. Najczęściej dotyka dzieci w wieku szkolnym – ośmio- i dziewięciolatków.

Rozpoznanie i objawy

Rozpoznanie PIMS na podstawie występujących objawów jest trudne, ponieważ początkowo mogą one przypominać zwykłe zatrucie pokarmowe. Pojawiają się wymioty, nudności, biegunka, silny ból brzucha (często mylony z bólem wyrostka robaczkowego) i gorączka, podczas której temperatura przekracza 38,5 stopnia. Jednak później zaczynają rozwijać się inne symptomy. Należą do nich:

• Objawy ze strony skóry i śluzówek: wysypka, zapalnie spojówek, zmiana zabarwienia języka – wyraźny czerwony kolor, z jasnymi krostkami (wyglądem przypomina truskawkę), obrzęki dłoni i stóp, suchość warg;
• Objawy ze strony układu nerwowego: niechęć do jedzenia, bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie, ospałość;
• Objawy ze strony układu oddechowego: kaszel, duszności, bóle w klatce piersiowej;
• Objawy ze strony układu krążenia: niskie ciśnienie, zaburzenie rytmu pracy serca, omdlenia;
• Objawy ze strony układu moczowego: bezmocz lub skąpomocz.

Jednoznaczne potwierdzenie PIMS jest możliwe dopiero po wykonaniu badań diagnostycznych. Wysokie wskaźniki stanu zapalnego, niedokrwistość, zmniejszone stężenie sodu i albumin we krwi (hiponatremia, hipoalbuminemia) oraz wysokie stężenie markerów uszkodzenia serca świadczą o wystąpieniu wieloukładowego zespołu zapalnego.

Przebieg choroby

Początki PIMS są łagodne. Objawy są niegroźne i mało nasilone, głównie przypominają zatrucie pokarmowe i pod tym kątem rodzice próbują leczyć dziecko. Jednak choroba ta rozwija się bardzo szybko i już po 5-6 dniach następuje zaostrzenie i pojawienie się nowych, znacznie bardziej poważnych dolegliwości, do których należą silne i gwałtowne zaburzenia krążenia. Dlatego wszyscy pacjenci, u których podejrzewa się lub zdiagnozowano PIMS, powinni być hospitalizowani, objęci kontrolą lekarską – szczególnie kardiologiczną – i odpowiednio leczeni, nawet przy łagodnym przebiegu choroby.

Leczenie PIMS

Leczenie PIMS prowadzone jest w szpitalu, a decyzje o jego przebiegu podejmują lekarze. Pierwszymi podawanymi lekami są dożylne wlewy immunoglobulin, w celu zatrzymania odpowiedzi zapalnej organizmu prowadzącej do uszkodzenia serca. Do leczenia dołącza się również leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, szczególnie w przypadku gdy występują objawy nietolerancji immunoglobulin, takich jak nudności, wymioty i bóle brzucha. Jednak jeżeli dotychczasowe leki nie działają, stan dziecka nie polepsza się, a wręcz pogarsza, do leczenia należy włączyć glikokortykosteroidy.

Przy PIMS ważne jest także monitorowanie właściwości morfologicznych krwi, gdyż u chorych często dochodzi do wystąpienia nadkrzepliwości, a nawet zakrzepicy. Niezbędne jest wtedy wdrożenie do leczenia leków przeciwpłytkowych i przeciwkrzepliwych, których stosowanie może być konieczne nawet po zakończeniu hospitalizacji.

Powikłania po PIMS

Przebycie zespołu PIMS może prowadzić do wielu groźnych powikłań, takich jak zakrzepica, ostre zpalenie mięśnia sercowego z obniżeniem frakcji wyrzutowej lewej komory serca, wstrząs czy zaburzenia elektrokardiologiczne. Odpowiednio wcześnie wykryta i leczona choroba w wielu przypadkach pozwala na pełny powrót dziecka do zdrowia. Jednak zdarza się, że pomimo wczesnego leczenia dojdzie do trwałego i bardzo niebezpiecznego poszerzenia tętnicy wieńcowej, czyli tętniaka.