dr n. farm.

GRAŻYNA ŚWIERCZEK-ZIĘBA

Cholesterol jest głównym sterolem wytwarzanym w organizmie człowieka występującym w błonach komórkowych oraz lipoproteinach osocza.

Jego główne zadanie to odpowiednia stabilizacja błon komórkowych, wpływająca bezpośrednio na właściwości komórek. Cholesterol krążący w osoczu przenika przez śródbłonek naczyń, gdzie się osadza i wywołuje rozwój blaszki miażdżycowej. Obecnie można spotkać dwa pojęcia: „dobry cholesterol” – HDL oraz „zły cholesterol” – LDL.

Zapobieganie i leczenie zaburzeń lipidowych ciągle jest wyzwaniem dla współczesnej medycyny, ponieważ istnieje wiele dowodów na to, że zaburzenia te zwiększają ryzyko sercowo-naczyniowe. Głównym celem leczenia obniżającego poziom cholesterolu w organizmie człowieka jest obniżenie cholesterolu LDL jako szczególnie aterogennej (czyli wywołującej miażdżycę) lipoproteiny. Istnieje wiele badań klinicznych, w których potwierdzono ścisły związek między obniżeniem poziomu cholesterolu LDL a zmniejszeniem ryzyka sercowo-naczyniowego. Z kolei podwyższony poziom trójglicerydów w osoczu i obniżone stężenie cholesterolu HDL również zwiększają to ryzyko.

Na prawidłowy poziom cholesterolu wpływa przede wszystkim aktywność fizyczna, a także nasze nawyki żywieniowe. Warto dbać o prawidłową ilość i jakość spożywanych lipidów, gdyż zaburzenia metabolizmu lipidów mogą spowodować rozwój takich chorób, jak np. miażdżyca, choroba wieńcowa i udar mózgu. Najczęściej wysoki poziom cholesterolu jest efektem naszych błędów żywieniowych. W przypadku podwyższonego poziomu cholesterolu i trójglicerydów w organizmie należy ograniczyć w diecie: pełnotłuste mleko oraz jego przetwory (szczególnie żółte sery), białe pieczywo (wszelkiego rodzaju ciasta i ciasteczka), czerwone mięso, tłuste wędliny oraz tzw. fast-foody. Należy pamiętać, że wraz z ograniczeniem czy eliminacją niektórych produktów konieczne jest wzbogacenie naszej diety w produkty, które dostarczą niezbędnych witamin i minerałów oraz obniżą poziom cholesterolu LDL w organizmie, a podniosą poziom „dobrego cholesterolu”. Do takich produktów należą: pieczywo pełnoziarniste, otręby, płatki owsiane, owoce i warzywa. Produkty te są źródłem błonnika, który zmniejsza wchłanianie cholesterolu do krwi i usprawnia pracę jelit, dzięki czemu pomaga zachować prawidłową masę ciała. Należy także spożywać tłuste ryby morskie (łosoś, tuńczyk lub halibut), jak również oleje roślinne i trany, ponieważ produkty te mają w swoim składzie nienasycone kwasy tłuszczowe, np. kwas omega-3. Naszą dietę powinno także wzbogacić chude mięso, np. drób, które zamiast smażenia powinniśmy udusić lub przyrządzić na grillu, oraz orzechy (ze względu na obecność w nich nienasyconych kwasów tłuszczowych), które są substytutem dla przekąsek, takich jak np. chipsy czy ciasteczka.