Na świecie występuje ok. 860 gatunków kleszczy. W naszym kraju najbardziej rozpowszechniony jest kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), popularnym gatunkiem jest także kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus) i obrzeżek gołębi (Argas reflexus).

Bez wątpienia w Polsce największe znaczenie medyczne ma kleszcz pospolity, który przenosi wiele groźnych dla ludzi i zwierząt chorób. Najłatwiej spotkać go w miejscach wilgotnych, zalesionych, wzdłuż ścieżek leśnych i szlaków dzikich zwierząt, ale jest również obecny w parkach i na skwerach. Nie spotkamy go w suchych lasach sosnowych z piaszczystym podłożem.

Wkłucie kleszcza, w przeciwieństwie np. do ukłucia komara nie jest odczuwane, dlatego po powrocie z parku czy lasu bardzo ważne jest dokładne sprawdzenie, czy nie „złapaliśmy” kleszcza. Zdarza się, że pasożyt nawet kilka godzin „spaceruje” po ubraniu i skórze w poszukiwaniu optymalnego miejsca do rozpoczęcia żerowania. Podczas oględzin ciała szczególną uwagę należy zwracać na miejsca, w których skóra jest cieńsza, gdyż tam właśnie kleszcze wkłuwają się najczęściej, czyli: pachy, zgięcia kończyn, miejsca za uszami i pachwiny.

Najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze w Polsce jest borelioza. Ma ona charakter choroby postępującej i przebiegającej w kilku etapach. W pierwszym stadium, po kilku dniach lub tygodniach od ataku zainfekowanego pasożyta, na skórze może pojawić się kolista zmiana (tzw. rumień wędrujący) lub grudka. Zmianom na skórze mogą towarzyszyć objawy przypominające grypę – podwyższona temperatura, bóle mięśni. W drugim stadium mogą wystąpić dolegliwości ze strony ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego, układu kostno-stawowego lub układu krążenia.

Objawy mogą się pojawiać z różnym nasileniem. Zakażenie może przybierać formy od bezobjawowego do przypadków z nieodwracalnymi zmianami najczęściej w obrębie układu nerwowego i stawowego. Objawy ze strony układu nerwowego mogą wystąpić tuż po zakażeniu, a także po kilku tygodniach, miesiącach, a nawet latach.

Ryzyko zakażenia boreliozą wzrasta w sytuacji, gdy kleszcz żeruje dłużej niż 24h, stąd bardzo istotne jest jak najszybsze i bezpieczne usunięcie go ze skóry.

Jak bezpiecznie usunąć kleszcza?

Dojazd na pogotowie i oczekiwanie na przyjęcie trwa często kilka godzin, stąd alternatywą wartą rozważenia jest samodzielne usunięcie pasożyta. Warto przedtem poznać kilka istotnych faktów.

Należy ograniczyć do minimum kontakt z płynem ustrojowym pasożyta i wszystkie czynności związane z usuwaniem kleszcza wykonywać w gumowych rękawiczkach.

Nigdy nie należy smarować kleszcza takimi środkami, jak benzyna, nafta, wazelina, olejek miętowy czy lakier do paznokci, gdyż kleszcz dusząc się, wprowadza patogeny w skórę wraz z wymiocinami.

Nie należy także wykręcać kleszcza palcami, a także używać do tego celu pęsety kosmetycznej o ostrych brzegach, gdyż grozi to uszkodzeniem kleszcza i pozostawieniem jego fragmentów w skórze.

Rozwiązaniem, które umożliwia szybkie, samodzielne i bezpieczne usunięcie pasożyta ze skóry, jest zestaw do usuwania kleszczy – KICK THE TICK expert, który zawiera spray zamrażający i zatrzymujący funkcje metaboliczne kleszcza. Dodatkowo, dzięki powłoce, jaką tworzy się na ciele pasożyta, ogranicza ryzyko rozerwania jego ciała podczas zabiegu. Zestaw ten może być stosowany u dzieci od 3. roku życia, jak również u zwierząt. Nie zawiera środków owadobójczych.

Należy pamiętać, by nawet przez kilka tygodni po zabiegu obserwować miejsce, w którym przyczepiony był kleszcz. Teoretycznie ryzyko zakażenia boreliozą jest niewielkie, jeśli kleszcz usunięty był szybko i w całości, a na skórze nie zaobserwowaliśmy charakterystycznej kolistej zmiany (tzw. rumienia wędrującego). Więcej informacji na temat bezpiecznego usuwania kleszczy na stronie www.pogotowiekleszczowe.pl.