Anna Lewandowska
Zainteresowanie suplementacją wspomagającą stawy przychodzi zazwyczaj, gdy dojdzie do uszkodzenia, nadwyrężenia czy przeciążenia aparatu ruchu. Rzadko myślimy o suplementacji tego typu w kontekście typowo profilaktycznym, gdzie suplement za zadanie ma odżywiać stawy i podtrzymywać ich pełną aktywność. Czy właściwym podejściem jest więc korzystanie z suplementów wspomagających pracę stawów dopiero wtedy, gdy coś złego dzieje się ze stawami? Czy nie powinniśmy wykorzystywać ich cyklicznie, aby wspomóc ich regenerację, pozwolić im odpocząć i jednocześnie skutecznie je odżywić?
Kolagen – białko młodości
Kolagen jest najważniejszym białkiem tkanki łącznej, występującym w organizmie. Jest głównym budulcem tkanek kości i chrząstek, ścięgien i skóry. Dzięki swoim właściwościom stanowi swego rodzaju wewnętrzne rusztowanie, które odpowiada za budowę i ułożenie wszystkich elementów ciała. Nie bez powodu kolagen bywa nazywany białkiem młodości. To właśnie kolagen sprawia, że skóra jest elastyczna i napięta, nasze stawy są sprawne, a rany i inne uszkodzenia mechaniczne szybciej się goją. Niestety z wiekiem stężenie kolagenu w organizmie spada.
Przyczyny utraty kolagenu i skutki jego niedoboru
Procesy związane z degradacją kolagenu w ludzkim organizmie są zupełnie naturalne i rozpoczynają się po 25 roku życia. Proces produkcji tego białka ustaje natomiast około 60 roku życia. Nie tylko wiek może narażać nas na niedobory kolagenu, ale także ekspozycja na promienie słoneczne, toksyny i zanieczyszczenia środowiskowe, stosowanie mało urozmaiconej diety ubogiej w owoce, warzywa i produkty odzwierzęce. Również współwystępowanie innych chorób przewlekłych może predysponować do zmniejszenia ilości kolagenu w organizmie.
Wszystkie te powyższe kwestie powodują, że rokrocznie rośnie zainteresowanie produktami z kolagenem. Wśród nich można znaleźć zarówno proszki, kapsułki, preparaty w płynie i inne. Forma czy też konsystencja produktu nie wpływa znacząco na jego jakość i skuteczność. Warto zaś wiedzieć, że kolagen można spotkać w formie hydrolizatu i liofilizatu.
Kolagen hydrolizowany, liofilizowany, naturalny – który wybrać?
Naturalnym źródłem kolagenu są głównie produkty pochodzenia zwierzęcego, jednak przeważnie te najmniej lubiane – chrząstki, skórki, czy szpik. Są one także źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, których nadmiar w diecie nie jest wskazany, ponieważ sprzyja rozwojowi chorób układu sercowo-naczyniowego. Z tego powodu nie tak łatwo jest dostarczyć kolagen wraz z dietą. Szybsze i lepsze efekty uzupełniania niedoborów kolagenu daje przyjmowanie dostępnych w aptekach preparatów z łatwo przyswajalnym kolagenem. Powinny to być jednak produkty wysokiej jakości.
Badania naukowe wykazały, że technologia produkowania preparatów z kolagenem ma duże znaczenie. Proces hydrolizy to obróbka cieplna w wysokiej temperaturze, po której następuje złożony i wielokrotny cykl wytrawiania chemicznego. Efektem jest rozbicie cząsteczek białka kolagenu na pojedyncze aminokwasy, takie jak: prolina, glicyna czy hydroksyprolina i hydroksylizyna. Taka forma kolagenu jest łatwostrawna i wydajniej przechodzi przez układ pokarmowy, jest jednak słabo aktywna biologicznie, bo jest ona zupełnie pozbawiona peptydów sygnałowych, bardzo delikatnych i nieodpornych na przetwarzanie. Z aminokwasów, które trafiają do organizmu wskutek podania suplementu z kolagenem hydrolizowanym, ciało człowieka może ponownie „odbudować” cząsteczki kolagenu, które zostaną wykorzystane w różnego rodzaju tkankach.
Liofilizacja jest możliwie najlepszym sposobem konserwacji produktów. Polega ona na zamrożeniu wybranego składnika, a następnie wysuszeniu go metodą sublimacji, czyli poprzez przejście kryształków lodu nie w stan ciekły, a gazowy – parę. Mówiąc prosto, chodzi o odparowanie wody bez psucia delikatnej struktury białka kolagenowego, pozostawiając go identycznym, jaki występuje naturalnie w ludzkim organizmie. Najważniejszą cecha tej technologii (wynalezionej przez NASA!) to zachowanie peptydów sygnałowych w ich pierwotnej formie. Peptydy sygnałowe pełnią w naszych organizmach rolę SMS-ów z komendami. Krążą we krwi, skąd wyłapują je komórki i odczytują co konkretnie mają robić. W przypadku peptydów sygnałowych z kolagenu, dostają informację: Zwiększyć produkcję kolagenu. W odróżnieniu od powszechnie używanych hydrolizatów białek zwierzęcych, liofilizacja pozwala izolować kolagen aktywny biologicznie. Aminokwasy powstałe z dysymilacji żywych 3-helis kolagenowych charakteryzuje najwyższa czystość produktu i najlepsza wchłanialność.
Badania dowodzą, że regularnie stosowany kolagen pobudza procesy regeneracyjne tkanki łącznej, skóry, kości oraz stawów. Aby efekty były widoczne, kuracja musi trwać przynajmniej 3 miesiące. Stosowanie takich preparatów jedynie od czasu do czasu nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.
