GABRIELA LEWANDOWSKA
farmaceuta

Dnia 14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. Jest to doskonała okazja, aby poruszyć tak istotną kwestię, jaką jest cukrzyca typu 2. Cukrzyca typu 2 to jedna z najszybciej postępujących chorób cywilizacyjnych na świecie, która dotyka osoby w każdym wieku. Jest to grupa chorób metabolicznych, której charakterystycznym objawem jest hiperglikemia (podwyższone stężenie glukozy we krwi) będący następstwem upośledzenia wydzielania insuliny oraz insulinooporności. Cukrzyca typu 2 rozwija się powoli, a jej głównymi przyczynami jest brak regularnej aktywności fizycznej, posiłki z wysoką zawartością tłuszczów i węglowodanów, które pozbawione są substancji odżywczych oraz błonnika. Stres i nałogi również doprowadzają do rozwoju cukrzycy typu 2 [1].

Wczesne objawy choroby to wzmożone pragnienie, oddawanie dużej ilości moczu, zmęczenie oraz szybka utrata masy ciała. Jeżeli występują u Ciebie tego typu objawy, NIE ZWLEKAJ i zacznij działać. Profilaktyka i prewencja cukrzycy typu 2 nie wymagają radykalnych kroków, liczą się małe, ale konsekwentne działania. W tym artykule przedstawię, co możesz zrobić, aby zapobiec cukrzycy typu 2 i cieszyć się zdrowiem przez długie lata [1].

Zdrowe odżywianie to podstawa

Jednym z najważniejszych elementów prewencji cukrzycy typu 2 jest zdrowa, zbilansowana dieta. Wybieraj pokarmy bogate w błonnik, warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty oraz tłuszcze nienasycone [1]. Kluczowym postępowaniem w prewencji cukrzycy typu 2 jest unikanie przetworzonych produktów bogatych w cukry i tłuszcze trans, które mogą prowadzić do nadwagi i insulinooporności [1].

Postaraj się wdrożyć nawyki zdrowego odżywiania. Zminimalizuj spożywanie żywności wysoko przetworzonej i przygotowuj posiłki w domu. Własnoręczne przyrządzanie dań pozwoli Ci kontrolować kaloryczność oraz zawartość substancji odżywczych w Twoich potrawach [1].

Produkty spożywcze warte uwagi, to między innymi owoce i warzywa bogate w błonnik rozpuszczalny, chude mięso będące cennym źródłem białka, białe mięso ryb tłustych tj. tuńczyk, makrela lub sardynki, które posiadają szeroką gamę tłuszczów nienasyconych [2].

Nie należy całkowicie rezygnować ze spożywania produktów obfitujących w węglowodany. Pokarmy bogate w skrobię, czyli węglowodany złożone są doskonałą alternatywą dla produktów zawierających cukry proste, tj. słodycze. Węglowodany zapewniają energię dla wszystkich funkcji życiowych, dlatego ważne jest, aby dostarczać te substancje odżywcze w sposób przemyślany. Produkty skrobiowe rozkładane są stopniowo w organizmie człowieka, dzięki czemu obniżają tępo nagłego wzrostu stężenia glukozy we krwi. Pokarmy bogate w skrobię to płatki zbożowe, pełnoziarniste pieczywo, makarony lub kasze [2].

Artykuły spożywcze, które nie są mile widziane podczas prewencji cukrzycy typu 2, to: produkty typu instant, produkty mleczne, tj. śmietana, jogurty owocowe, sery żółte. Należy również unikać w codziennej diecie winogron, daktyli oraz dojrzałych bananów ze względu na wysoką zawartość cukrów w tych produktach. Tłuszcze zwierzęce i czerwone mięso również nie są naszymi sprzymierzeńcami w walce z cukrzycą typu 2 [1].

Wysiłek fizyczny
Regularna aktywność fizyczna wspomaga nie tylko utrzymanie prawidłowej masy ciała, ale również wpływa na poprawę wrażliwości tkanek na insulinę. Dlatego warto wprowadzić do swojego planu dnia ćwiczenia rekreacyjne, tj. spacer 3-4 razy w tygodniu lub poranną i wieczorną gimnastykę, które poprawią Twoją wydolność fizyczną i obniżą prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy typu 2 [3].

Regularne badania

Regularne badania poziomu glukozy we krwi są kluczowe w profilaktyce cukrzycy typu 2. Dlatego nie należy zapominać o regularnych badaniach krwi oraz moczu. Badanie krwi można samodzielnie wykonać w domu za pomocą glukometru i pasków testowych. Jest to prosta metoda, dzięki której w szybki sposób możemy oszacować stężenie glukozy we krwi. Badanie to polega na wykonaniu niewielkiego nakłucia opuszka palca i umieszczenia kropli krwi na pasku testowym. Końcowym etapem badania jest uzyskanie wyniku na wyświetlaczu glukometru. Obecność glukozy w moczu wskazuje na wzrastające stężenie glukozy w surowicy krwi. Dlatego tak ważne są regularne badania krwi i moczu [2].

Nałogi

Palenie tytoniu i regularne spożywanie alkoholu mogą zwiększać ryzyko wielu chorób, w tym cukrzycy typu 2 [3]. Unikaj alkoholu – ogranicz spożycie do minimum [3]. Rzuć palenie – wsparcie psychologiczne oraz nikotynowa terapia zastępcza mogą pomóc w skutecznym rzuceniu nałogu [3].

Wsparcie osób bliskich i walka ze stresem
Istotną kwestią podczas prewencji i profilaktyki cukrzycy typu 2 jest wsparcie rodziny oraz przyjaciół. Bliskie osoby mogą pozytywnie oddziaływać na nasze decyzje dotyczące prawidłowego odżywiania, aktywności fizycznej oraz walki z chorobą [3]. Podczas prewencji cukrzycy typu 2 nie należy zapominać o zminimalizowaniu sytuacji stresowych. Osoby chcące cieszyć się zdrowiem powinny unikać napięcia oraz niepokoju, który negatywnie wpływa na nasze samopoczucie i przyczynia się do wystąpienia cukrzycy typu 2 [3].

Podsumowanie

Profilaktyka i prewencja cukrzycy typu 2 nie muszą być trudne. Kilka prostych zmian mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej choroby, dzięki którym będziesz mógł się cieszyć życiem każdego dnia. Twoje zdrowie jest w Twoich rękach!

Bibliografia

1. A. Duda-Sobczak., A. Gawrecki., A. Juruć., S. Karbowska., Cukrzyca typu 2, Przewodnik dla chorych, PWZL, Warszawa 2017.
2. Dr J. L. Day., Jak żyć z cukrzycą?, Via Medica, Gdańsk 1999.
3. J. Tatoń, Cukrzyca typu II (nie wymagająca wstrzyknięć insuliny), Poradnik dla Pacjentów, Wydawnictwo Lekarskie PWZL, Warszawa 1998.