dr LILIANNA KLIMEK pedagog

Powszechność używania mobilnych urządzeń cyfrowych i fakt, że mają one wysoki potencjał uzależniający, spowodowały, że uznano je jako jedno z zagrożeń XXI wieku. Podkreśla się więc w coraz większym stopniu potrzebę działań edukacyjnych skierowanych do rodziców, nauczycieli obejmujących wskazówki, w jaki sposób mogą oni wpływać na odpowiedzialne używanie mediów cyfrowych przez dzieci i młodzież. Poniżej zamieszczono kilka wskazówek dla rodziców, jak wprowadzać dzieci w świat mediów.

WCHODŹ WSPÓLNIE Z DZIECKIEM W ŚWIAT MEDIÓW

1. Nie ograniczaj swojej roli jedynie do roli osoby kupującej telefon i opłacającej rachunki. Rozmawiaj o bezpiecznym używaniu mediów cyfrowych, zasadach ich używania oraz kwestiach związanych z obecnością na portalach społecznościowych.
2. Pamiętaj o tym, że edukacja jest zawsze procesem dwustronnym: dziecko może być Twoim nauczycielem. „Naucz mnie” – te słowa wypowiedziane do dziecka mogą sprawić, że będziesz na bieżąco z obsługą nowych technologii. Mogą też wpłynąć na umocnienie waszej relacji, dzięki temu, że dziecko będzie czuło się potrzebne.
3. Nie bój się zainstalować na swoim telefonie aplikacji i gier, których używa Twoje dziecko. Dzięki własnemu zaangażowaniu w cyfrowy świat dziecka zmniejszysz różnicę widoczną pomiędzy digital natives a digital imigrants.
4. Jeśli planujesz zmienić telefon, zaangażuj w to dziecko. Niech pomoże Ci go wybrać czy zainstalować nowe aplikacje. To doskonały moment, aby porozmawiać o ochronie swojego wizerunku w sieci czy poznać aplikacje używane przez dzieci.
5. Nie zapominaj o tym, że jako rodzic masz bardzo dużą wiedzę na temat codziennego życia bez mediów cyfrowych. Tak się bowiem żyło w latach 70. i 80. XX wieku.
6. Kiedy dziecko stawia pierwsze kroki w używaniu urządzeń cyfrowych, zadbaj o to, aby miało ograniczony dostęp do internetu.
7. Pamiętaj o tym, że zawsze możesz założyć kontrolę rodzicielską na urządzenie dziecka. Pozwala ona nie tylko na instalowanie oprogramowania za Twoją zgodą, lecz także pomaga kontrolować to, co z urządzeniem robi dziecko.
8. Rozmawiaj z dzieckiem o pozytywnych i negatywnych stronach sieci. Możesz do tego wykorzystać treści ze strony: www. domowykodeks.pl/strefa-rodzicow/.
9. Pamiętaj, że to nie smartfon i internet są niebezpieczne, ale nasze nieodpowiednie wykorzystywanie tych urządzeń i ich zasobów.

UWZGLĘDNIJ PROCES NAŚLADOWANIA

Większość rodziców nie docenia własnej roli w tym zakresie, nie zdaje sobie sprawy z tego, jak uważnie dzieci obserwują ich w sytuacjach korzystania z technologii. Tymczasem okazuje się, że w praktyce członkowie rodziny (rodzice, rodzeństwo) są dla dzieci przewodnikami po świecie nowych technologii – także wtedy, kiedy nie są świadomi swojej roli.

1. Kiedy zauważysz, że Twoje dwuletnie dziecko w sposób profesjonalny opanowało posługiwanie się urządzeniem mobilnym, nie ciesz się przedwcześnie i nie rób tego w obecności dziecka. Dzieci za wszelką cenę chcą sprawić radość i przyjemność swoim rodzicom, co powoduje ich jeszcze większe przywiązanie do cyfrowych narzędzi komunikacji.
2. Nigdy nie dawaj małemu dziecku urządzeń mobilnych w sytuacjach, w których musisz sam dokończyć swoje zaległe sprawy. Wtedy najczęściej dochodzi do niekontrolowanego korzystania z takich urządzeń.
3. W obecności dzieci staraj się używać mediów cyfrowych przede wszystkim w celach bardziej praktycznych, związanych z poszukiwaniem informacji, załatwianiem spraw w sieci, robieniem zakupów.
4. Kiedy prowadzisz samochód, nie pisz SMS-ów ani nie sprawdzaj poczty, używaj smartfona tylko w dozwolony sposób.
5. Do 2. roku życia dziecka staraj się ograniczyć używanie przez nie mediów cyfrowych do minimum. Jeśli dojdziesz do wniosku, że to już najwyższy czas, aby używało urządzeń cyfrowych, pamiętaj, że powinno się to odbywać zawsze w Twojej obecności.
6. Kontroluj to, co dziecko robi w sieci. Twój nadzór może dotyczyć nie tylko ilości czasu używania danego urządzenia, lecz także stron, których nie należy odwiedzać, podawania prywatnych informacji czy rozmawiania z osobami spotkanymi w sieci. Pamiętaj również, że ilość czasu nie jest dobrym kryterium oceny tego, co dziecko faktycznie robi w sieci.

TWÓRZ DOMOWE ZASADY

Korzystanie z mediów cyfrowych i urządzeń mobilnych jest bezpieczne i odpowiedzialne, kiedy odbywa się w sposób celowy oraz w oparciu o wcześniej ustalone zasady.

1. Wspólnie z dzieckiem ustal najważniejsze zasady codziennego korzystania z mediów cyfrowych i cyfrowych urządzeń mobilnych.
2. Tworząc zasady, zadbaj o to, aby Twoje dziecko miało poczucie wpływu na ich kształt. Pamiętaj jednak – ostatnie zdanie należy do Ciebie. To Ty jesteś liderem.
3. Stosuj się do zasad. Tylko wtedy sprawisz, że dziecku będzie łatwiej ich przestrzegać.
4. Pamiętaj, żeby nie karać dziecka za złamanie zasad. Za każdym odstąpieniem od ustalonych reguł kryje się bowiem ważna potrzeba Twojego dziecka.
5. Pamiętaj, że zasady nie są ustalone raz na zawsze i jako takie mogą być zmieniane.

A oto kilka prostych rozwiązań, które można wdrożyć w każdym domu. Zadbaj, by Twoje dziecko nie zasypiało przy telefonie czy smartfonie, kup jemu i sobie tradycyjny budzik. Nie korzystajcie ze smartfonów ani internetu godzinę przed zaśnięciem, nie używajcie żadnej elektroniki, kiedy wspólnie jecie posiłki lub idziecie razem na spacer. Znajdźcie w domu miejsce, w które wszyscy będziecie odkładać swoje telefony i smartfony po powrocie z pracy lub ze szkoły i kiedy odpoczywacie, róbcie to bez urządzeń mobilnych.

OPRACOWANO NA PODSTAWIE: Dębski M. (2018) Jak odpowiedzialnie i bezpiecznie korzystać z urządzeń cyfrowych. Poradnik. Gdańsk: GWP