LILIANNA KLIMEK
dr, pedagog
Najważniejszym i zarazem najtrudniejszym wyzwaniem w życiu człowieka jest zbudowanie rodziny i wychowanie dzieci. Jest to zadanie bardzo trudne, gdyż nikt nie rodzi się z kompetencjami rodzicielskimi. Przygotowując się do wykonywania określonego zawodu kończymy szkołę i na bieżąco podnosimy swoje kwalifikacje, natomiast stając się rodzicem nie dostajemy żadnej instrukcji, gotowego przepisu jak być dobrą matką/ dobrym ojcem. Zwykle rodzice stosują metodę prób i błędów lub powielają wzorce wyniesione z domu rodzinnego, co nie zawsze jest korzystne dla nich samych i ich dzieci. Tymczasem rodzicielstwa dojrzałego, odpowiedzialnego i satysfakcjonującego można i należy uczyć się.
W Polsce od blisko 30 lat funkcjonują „Szkoły dla Rodziców i Wychowawców”. Ich pomysłodawczynią jest Zofia Śpiewak, gdańska psycholożka. Pod tą nazwą kryją się warsztaty psychoedukacyjne, prowadzone bezpłatnie przez specjalistów – psychologów i pedagogów – w niemal każdej poradni psychologiczno-pedagogicznej w kraju.
„Szkoła dla Rodziców i Wychowawców” to program spotkań dla każdego, kto szuka sposobu na nawiązanie głębszych i cieplejszych relacji z dziećmi lub wychowankami. Jego głównym celem jest wspieranie rodziców i wychowawców w radzeniu sobie w codziennych kontaktach z dziećmi i młodzieżą. Nauka umiejętności lepszego porozumiewania się, refleksja nad własną postawą wychowawczą, wymiana doświadczeń, to małe kroki ku głębszej relacji, dającej zadowolenie, poczucie wzajemnej bliskości. To także nauka dialogu i kształtowanie więzi opartych na wzajemnym szacunku. Główne motto „Szkoły dla Rodziców i Wychowawców” brzmi: Wychowywać to kochać i wymagać.
Zajęcia warsztatowe składają się z krótkich omówień i wprowadzeń tematycznych, a przede wszystkim z adekwatnych ćwiczeń, dramy, debaty. Cennym elementem uczącym jest wymiana doświadczeń między uczestnikami oraz praktyczne wypróbowywanie nowych umiejętności w postaci zadań domowych. Pogram szkoły uczy nie tyle „metod”, ale budowania relacji w duchu podmiotowości i dialogu. Spotkania odbywają się w małych grupach (nie większych niż 15 osób).
Czego uczą się Rodzice?Tematyka zajęć na warsztatach „Szkoła dla Rodziców i Wychowawców” obejmuje trzy części.
Część I – „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”, której głównych celem jest budowanie relacji dorosły-dziecko, w tym:
- wyrażanie oczekiwań i ograniczeń tak, aby były przez dziecko respektowane,
- rozpoznawanie, wyrażanie i akceptowanie uczuć,
- aktywne, wspierające słuchanie,
- motywowanie dziecka do współdziałania,
- modyfikowanie niepożądanych lub nieodpowiednich zachowań dziecka,
- uwalnianie dzieci od grania narzuconych ról w domu i szkole,
- wspieranie procesu usamodzielniania się dziecka,
- budowanie realnego poczucia własnej wartości dziecka,
- konstruktywne rozwiązywanie konfliktów.
Część II – „Rodzeństwo bez rywalizacji” dotyczy procesu budowania wzajemnych (opartych na więzi i szacunku) relacji między dziećmi:
- rywalizacja i zazdrość między dziećmi,
- kłótnie, bójki dzieci i różne inne trudności,
- problem sprawiedliwości, ulubieńców i egoizmu,
- wpływ ról na relacje między dziećmi.
Część III – „Jak rozmawiać z nastolatkiem?” – dla rodziców i wychowawców nastolatków uwzględniająca problemy wieku dorastania takie jak:
- młodzieńczy bunt,
- pragnienie akceptacji,
- potrzeba decydowania o sobie,
- zainteresowanie seksem,
- używki,
- niebezpieczeństwo mediów.
Wartość programu „Szkoła dla Rodziców i Wychowawców” została zbadana i oceniona. Otrzymał on rekomendacje od Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Ośrodka Rozwoju Edukacji.
Źródło:
